Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Nowym Warpnie


Pierwsza wzmianka dotycząca istnienia kościoła na terenie Nowego Warpna pochodzi z 1267 r. - wymieniany jest wśród posiadłości klasztoru w Uznam. Uległ on kilkakrotnie zniszczeniu w czasie pożarów nawiedzając miasto w latach 1442, 1491, 1555 i 1692. Zgodnie z informacją z roku 1491, kościół został odbudowany i był budynkiem mniejszym od ratusza.

Mając na uwadze fakt, że obecnie jest to obiekt większy od ratusza, można domniemywać, że po którymś z kolejnych pożarów został on znacznie rozbudowany. Dokładna data budowy obecnej bryły kościoła nie jest znana. Prawdopodobnie miało to miejsce około 1556 r. W czasie pożaru w 1692 r. zniszczeniu uległa wieża i dach kościoła. Został on odbudowany w 1693 r.

Przed II wojną światową świątynia protestancka. 15 sierpnia 1946 roku poświęcona na kościół rzymskokatolicki. Kościół usytuowany jest na terenie dawnego cmentarza kościelnego, okolonego ulicami: Kościelną, Warszawską i Poprzeczną (dawniej Szkolną). Kościół jest obiektem jednonawowym. Ma kształt wydłużonego prostokąta, zamkniętego od wschodu trójbocznie, a od zachodu prostą ścianą. Do ściany tej przylega wieża na planie zbliżonym do kwadratu. Wieża, powstała w 1693 roku, posiada sklepienie krzyżowe, ostrołukowy portal, wzniesiona została z kamienia i cegły. Przebudowany szczyt jest zwieńczony spiczastym hełmem z kulą.

Do ściany nawy od strony północnej przylega zakrystia o formie prostokąta. W elewacji południowej znajduje się główne wejście do wnętrza kościoła. Wejście do wieży znajduje się w ścianie zachodniej. Wejście do zakrystii - w ścianie wschodniej. Kruchta i zakrystia połączone są z nawą drzwiami wewnętrznymi, do zakrystii prowadzi dwoje drzwi.


Bryła kościoła jest prosta, zwarta. Pokryta jest dwuspadowym dachem, zamknięta od strony prezbiterium trójbocznie, od strony wieży prosto, opięta szkarpami o jednym uskoku. Wieża w części dolnej jest masywna. Część górna smuklejsza o formie graniastosłupa założonego na planie kwadratu, opiętego na narożach dwustopniowymi szkarpami. Hełm wieży ma formę ostrosłupa. Zakrystia kryta dachem pulpitowym. Od strony północnej mały przedsionek kryty daszkiem dwuspadowym. Elewację kościoła determinują jednostopniowe szkarpy. Od strony południowej dość nieregularnie, od strony wschodniej i północnej regularnie. Pomiędzy szkarpami rozmieszczone są ostrołukowe okna o zróżnicowanej wysokości. Tylko na ścianie wschodniej o jednolitych wymiarach. Ściany części nadziemnej ceglane, wcześniej otynkowane, obecnie z uwagi na wykonywane prace - odkryte. Ściany wieży od drugiego poziomu licowane cegłą. Dach pokryty dachówką karpiówką a hełm wieży blachą ocynkowaną. Wewnątrz, w ścianie przylegającej do prezbiterium oraz w ścianach trójbocznego zamknięcia występują wnęki zamknięte łukiem odcinkowym, naroża wnęk profilowane.

Przy ścianie zachodniej znajduje się empora, prowadzą na nią drewniane schody. Na emporze znajduje się prospekt organowy. Organy pochodzą z XVIII w. Z wyposażenia kościoła na uwagę zasługują ołtarz barokowy z 1704 r. składający się z trzech kondygnacji "Ostatnia wieczerza", "Ukrzyżowanie" i "Zmartwychwstanie". Z tyłu ołtarza znajduje się malunek ukazujący fundatorów ołtarza. Na prezbiterium znajduje się też ambona z baldachimem z XVII wieku z obrazami czterech ewangelistów. Nad prezbiterium wznosi się anioł chrzcielnicy z XVIII w. Ponadto w kościele znajdują się jeszcze dwa ważne obrazy "Sąd Ostateczny" i "Pan Jezus nauczający na pustyni". Oba obrazy pochodzą z XVIII wiek. Na wyposażeniu kościoła znajduje się stary (prawdopodobnie z końca XIX w), żeliwny piec na węgiel. Kubatura kościoła wynosi ok.4989 m3 a powierzchnia zabudowy ok. 406 m2. Warto też wspomnieć o otoczeniu kościoła. Znajdują się tam dwa kamienie. Jeden poświęcony jest pamięci Papieża Jana Pawła II, drugi ku czci zmarłych mieszkańców miasta Nowe Warpno spoczywających w tym miejscu i na całym świecie. Oba kamienie zostały postawione z inicjatywy społecznej. Drugi z nich przy udziale byłych, niemieckich mieszkańców Nowego Warpna.

Obecnie kościół pełni funkcję nie tylko sakralną. Odbywają się tu także wystawy malarstwa, koncerty organowe i występy chórów. Jest to także miejsce corocznych spotkań byłych i obecnych mieszkańców Nowego Warpna. Spotkania odbywają się to głównie w Zielone Świątki.